مقدمه
ارتز کرانیال، که به عنوان کلاههای جمجمهای نیز شناخته میشود، یکی از موثرترین روشهای غیر جراحی برای اصلاح ناهنجاریهای جمجمهای در نوزادان و کودکان است. این ناهنجاریها ممکن است شامل صافی یک طرف جمجمه، کجی سر و تغییرات غیر طبیعی در شکل جمجمه باشند. هدف از استفاده از ارتز کرانیال، بهبود شکل و عملکرد جمجمه و پیشگیری از مشکلات بیشتر در آینده است. در این مقاله، به بررسی علتها، علائم، تشخیص و روشهای درمان ناهنجاریهای جمجمهای با استفاده از ارتز کرانیال پرداخته میشود.
علل ناهنجاریهای جمجمهای
نهانجاریهای جمجمهای میتوانند به دلایل مختلفی بوجود آیند، از جمله:
- قرارگیری نامناسب در رحم: نحوه قرارگیری جنین در رحم مادر ممکن است باعث ایجاد فشار نامناسب بر روی جمجمه و تغییر شکل آن شود.
- تولد پیش از موعد: نوزادانی که زودتر از موعد طبیعی به دنیا میآیند، ممکن است جمجمههای نرمی داشته باشند که به راحتی تحت تاثیر قرار میگیرند و تغییر شکل میدهند.
- خوابیدن نوزاد به پشت: توصیه به خواباندن نوزادان به پشت برای کاهش خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) ممکن است باعث تغییر شکل جمجمه در برخی نوزادان شود.
- عوامل ژنتیکی: برخی ناهنجاریهای جمجمهای میتوانند به عوامل ژنتیکی و وراثتی مرتبط باشند.
علائم ناهنجاریهای جمجمهای
ناهنجاریهای جمجمهای میتوانند با علائم زیر همراه باشند:
- تغییرات در شکل جمجمه: شامل صافی یک طرف جمجمه، کجی سر و عدم تقارن در جمجمه.
- تغییرات در صورت: ناهنجاریهای جمجمهای ممکن است باعث تغییرات در صورت و تقارن آن شود.
- مشکلات حرکتی: در برخی موارد، ناهنجاریهای جمجمهای میتوانند باعث مشکلات حرکتی و عضلانی در نوزادان شوند.
روشهای تشخیص ناهنجاریهای جمجمهای
تشخیص ناهنجاریهای جمجمهای معمولاً توسط پزشکان و متخصصان اطفال انجام میشود. روشهای تشخیص شامل موارد زیر است:
- معاینه بالینی: پزشک با مشاهده جمجمه و بررسی تغییرات شکل آن میتواند ناهنجاریها را تشخیص دهد.
- تصویربرداری: روشهای تصویربرداری مانند عکسبرداری اشعه ایکس، امآرآی و سیتیاسکن میتوانند به تشخیص دقیقتر ناهنجاریهای جمجمهای کمک کنند.
- اندازهگیری دقیق: استفاده از ابزارهای اندازهگیری دقیق مانند کالیبره و قالبگیری از جمجمه به پزشک کمک میکند تا تغییرات دقیق در شکل جمجمه را بررسی کند.
روشهای درمان ناهنجاریهای جمجمهای با ارتز کرانیال
ارتز کرانیال یا کلاههای جمجمهای یکی از موثرترین روشهای درمان ناهنجاریهای جمجمهای در نوزادان و کودکان است. این ابزارها با اعمال فشار ملایم بر روی نقاط مختلف جمجمه، به تدریج شکل طبیعی جمجمه را بازمیگردانند. مراحل درمان با ارتز کرانیال شامل موارد زیر است:
- تشخیص زودهنگام: تشخیص ناهنجاریهای جمجمهای در سنین کمتر از شش ماهگی بهترین زمان برای شروع درمان با ارتز کرانیال است.
- ساخت ارتز پس از تشخیص، یک کلاه جمجمهای سفارشی برای کودک ساخته میشود. این کلاهها از مواد نرم و مقاوم ساخته شدهاند و به شکل دقیقی با جمجمه کودک تنظیم میشوند.
- مدت زمان درمان: درمان با ارتز کرانیال معمولاً بین سه تا شش ماه طول میکشد. کودک باید در طول روز و شب این کلاه را بپوشد و تنها در زمان حمام یا تعویض پوشک آن را بردارد.
- پیگیری و تنظیم: در طول دوره درمان، پزشک به طور منظم تغییرات شکل جمجمه را بررسی کرده و در صورت نیاز تنظیمات لازم را در کلاه اعمال میکند.
مزایای ارتز کرانیال
استفاده از ارتز کرانیال مزایای زیادی دارد که شامل موارد زیر است:
- اصلاح شکل جمجمه: این روش بهبود قابل توجهی در شکل جمجمه نوزاد ایجاد میکند و ناهنجاریها را اصلاح میکند.
- پیشگیری از مشکلات بیشتر: با اصلاح شکل جمجمه در سنین کودکی، از بروز مشکلات بیشتر در آینده جلوگیری میشود.
- غیرتهاجمی بودن: ارتز کرانیال یک روش غیرتهاجمی و ایمن است که بدون نیاز به جراحی میتواند ناهنجاریهای جمجمهای را درمان کند.
- راحتی کودک: کلاههای جمجمهای از مواد نرم و سبک ساخته شدهاند و کودکان به راحتی میتوانند از آنها استفاده کنند.
چالشها و محدودیتهای ارتز کرانیال
اگرچه ارتز کرانیال یک روش موثر است، اما چالشها و محدودیتهایی نیز وجود دارد:
- نیاز به پیگیری منظم: درمان با ارتز کرانیال نیاز به پیگیری منظم توسط پزشک دارد که ممکن است برای برخی خانوادهها مشکلساز باشد.
- هزینهها: هزینه ساخت و تنظیم کلاههای جمجمهای ممکن است بالا باشد و برای برخی خانوادهها تامین این هزینهها دشوار باشد.
- زمانبر بودن: درمان با ارتز کرانیال ممکن است چندین ماه طول بکشد و نیاز به صبر و همکاری خانواده دارد.
نتیجهگیری
ارتز کرانیال یک روش موثر و ایمن برای درمان ناهنجاریهای جمجمهای در نوزادان و کودکان است. با تشخیص زودهنگام و استفاده منظم از این کلاههای جمجمهای، میتوان شکل طبیعی جمجمه را بازگرداند و از بروز مشکلات بیشتر در آینده جلوگیری کرد. اگر شما یا یکی از عزیزانتان دچار ناهنجاریهای جمجمهای هستید، مشاوره با پزشک متخصص میتواند به شما در انتخاب بهترین روش درمان کمک کند.
برای استفاده از خدمات درمانی آرتان کلینیک و اطلاعات بیشتر در مورد ارتز کرانیال Cranial Orthosis میتوانید به سایت خانم دکتر امیدوار مراجعه فرمایید.